Κάποτε ο σοφός λαός έλεγε καλύτερα να σου βγει το μάτι παρά το όνομα και σήμερα πολύ εύκολα μέσα από το ίντερνετ και κυρίως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ένα μήνυμα μπορεί να διαδοθεί σε χιλιάδες ή και εκατομμύρια κόσμο σε χρόνο ρεκόρ, είτε είναι αληθές είτε όχι.
Πόση σημασία έχει όμως όταν ήδη έχει διαδοθεί κι από μήνυμα έχει γίνει πληροφορία και γνώση κι έχει περάσει στην αντίληψη του κόσμου;
Μπορούμε και πως να διακρίνουμε την αλήθεια ανάμεσα στο ψέμα;
Μήπως η αντίληψη για την αλήθεια είναι αυτό που πραγματικά διαμορφώνει την κοινή γνώμη;
Μήπως αυτός είναι ένας νέος τρόπος προπαγάνδας;
Για παράδειγμα διαβάστε το αποτέλεσμα μιας έρευνας
«Οι ψευδείς ειδήσεις είναι 70% πιθανότερο να εξαπλωθούν μέσω του Twitter από ό,τι οι αληθινές ειδήσεις, σύμφωνα με μία νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα, τη μεγαλύτερη του είδους της μέχρι σήμερα, που επιβεβαιώνει τη δύναμη των μέσων κοινωνικής δικτύωσης να παραπληροφορούν.
Επιπλέον, οι ψευδείς ειδήσεις βρίσκουν εύκολα μεγαλύτερο ακροατήριο. Ενώ η αλήθεια σπάνια διαχέεται σε περισσότερους από 1.000 χρήστες, το κορυφαίο 1% των ψευδών ειδήσεων συνήθως εξαπλώνεται σε 1.000 έως 100.000 ανθρώπους. Μία αληθινή είδηση χρειάζεται περίπου εξαπλάσιο χρόνο για να φθάσει σε 1.500 ανθρώπους, σε σχέση με τον χρόνο που μία ψευδής είδηση φθάνει στον ίδιο αριθμό ανθρώπων.»
Είτε αφορά τη διαφήμιση ενός προϊόντος, είτε την πολιτική, οικονομική ή κοινωνική ζωή λαμβάνουμε εκατομμύρια μηνύματα σε έναν σχεδόν ουτοπικό κόσμο, έναν ψηφιακό κόσμο που διαθέτει όλα εκείνα τα εργαλεία για να διαδώσει αλλά και να μετρήσει την αποτελεσματικότητα ενός μηνύματος.
Μήπως η αντίληψη για την αλήθεια είναι αυτό που πραγματικά διαμορφώνει την κοινή γνώμη;
Μήπως αυτός είναι ένας νέος τρόπος προπαγάνδας;
Για παράδειγμα διαβάστε το αποτέλεσμα μιας έρευνας
«Οι ψευδείς ειδήσεις είναι 70% πιθανότερο να εξαπλωθούν μέσω του Twitter από ό,τι οι αληθινές ειδήσεις, σύμφωνα με μία νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα, τη μεγαλύτερη του είδους της μέχρι σήμερα, που επιβεβαιώνει τη δύναμη των μέσων κοινωνικής δικτύωσης να παραπληροφορούν.
Επιπλέον, οι ψευδείς ειδήσεις βρίσκουν εύκολα μεγαλύτερο ακροατήριο. Ενώ η αλήθεια σπάνια διαχέεται σε περισσότερους από 1.000 χρήστες, το κορυφαίο 1% των ψευδών ειδήσεων συνήθως εξαπλώνεται σε 1.000 έως 100.000 ανθρώπους. Μία αληθινή είδηση χρειάζεται περίπου εξαπλάσιο χρόνο για να φθάσει σε 1.500 ανθρώπους, σε σχέση με τον χρόνο που μία ψευδής είδηση φθάνει στον ίδιο αριθμό ανθρώπων.»
Είτε αφορά τη διαφήμιση ενός προϊόντος, είτε την πολιτική, οικονομική ή κοινωνική ζωή λαμβάνουμε εκατομμύρια μηνύματα σε έναν σχεδόν ουτοπικό κόσμο, έναν ψηφιακό κόσμο που διαθέτει όλα εκείνα τα εργαλεία για να διαδώσει αλλά και να μετρήσει την αποτελεσματικότητα ενός μηνύματος.
Είναι ένας κόσμος βασισμένος στα στατιστικά στοιχεία και τους αριθμούς που μπορεί να διαμορφώνει την κοινή γνώμη, να την επηρεάζει ακόμη και να την καθοδηγεί. Και τελικά να μπορεί να χρησιμοποιεί τις ανθρώπινες ανάγκες κι αδυναμίες για να διαμορφώνει μία αλήθεια. Αυτήν που η πλειοψηφία του κόσμου αφομοιώνει . Αυτήν που απευθύνεται στα ανθρώπινα συναισθήματα και γίνεται πιστευτή στην αντίληψη κάθε ανθρώπου. Αυτήν που κάποιος άλλος εξιστορεί και την επικοινωνεί μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κι έτσι εκατομμύρια άλλοι χρήστες διαβάζουν και πιστεύουν ως πραγματική.
Η αντίληψη για την αλήθεια φαίνεται ότι κερδίζει διαρκώς έδαφος και αφαιρεί ουσιαστικά από τον καθένα μας τη δυνατότητα της πραγματικής γνώσης, της πραγματικής αλήθειας, της κρίσης και της επιλογής.
Η πλειοψηφία των «αγοραστών» μηνυμάτων, που θα τους ζητηθεί να ψηφίσουν κάποιο κόμμα , αφομοιώνουν την αλήθεια όπως αυτή καταγράφεται και μεταφέρεται μέσα από τις ιστοσελίδες και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οπότε η αντίληψη που έχουν για την αλήθεια είναι τελικά «αυτός» που αποφασίζει.
Οι ειδικοί του παρελθόντος που διέθεταν το ταλέντο τους στην “προπαγάνδα” βρίσκονται σήμερα πίσω από ένα υπολογιστή με ανοιγμένα τα κοινωνικά δίκτυα κρατούν παράλληλα το κινητό τους στο χέρι, προσπαθούν να δημιουργήσουν πιστευτές ιστορίες και τις πιο πολλές φορές αδιαφορούν για την αλήθεια. Άλλωστε για να πετύχουν μετράει να είναι καλοί στην δημιουργία της αντίληψης για την κάθε αλήθεια του «πελάτη» τους.
Όλα δείχνουν πως ο μοναδικός τρόπος να αντιμετωπίσουμε αυτή την εξέλιξη είναι να εντοπίσουμε τις αλήθειες που πιστεύει το κοινό μας, δηλαδή ότι έχει αντιληφθεί ως αλήθεια και με τα κατάλληλα εργαλεία στο πλαίσιο του ψηφιακού αυτού κόσμου να μοιραστούμε μαζί του την δική μας αλήθεια.
Μέσα από την αντίληψη για την αλήθεια που έχει κάποιος, χρησιμοποιώντας τα ίδια μέσα και παίζοντας με τους κανόνες της σύγχρονης προπαγάνδας θα πρέπει να τον κάνουμε να πιστέψει ότι δίπλα μας θα εισπράξει την πραγματική αλήθεια που τυγχάνει να είναι η αντίληψη για την αλήθεια μέσα από τα δικά μας μάτια.
* ΛΕΞΙΚΟ
Προπαγάνδα είναι η άμεση παρουσίαση ενός μηνύματος με έναν συγκεκριμένο τρόπο ώστε να εξυπηρετήσει συγκεκριμένους σκοπούς. Ετυμολογικά, προπαγάνδα σημαίνει «διάδοση μίας φιλοσοφίας ή άποψης». Ιστορικά, ο όρος χρησιμοποιείται ως επί το πλείστον εντός πολιτικού συγκειμένου και ιδιαίτερα αναφορικά με συγκεκριμένες κινήσεις που προωθούνται από κυβερνήσεις ή πολιτικές ομάδες. Το modus operandi της προπαγάνδας είναι παρόμοιο με αυτό της διαφήμισης. Για την ακρίβεια, η διαφήμιση μπορεί και να οριστεί ως προπαγάνδα υπέρ κάποιου συγκεκριμένου προϊόντος.
Σκοπός της προπαγάνδας είναι να αλλάξει δραστικά τις απόψεις των άλλων αντί απλώς να μεταδώσει γεγονότα. Για παράδειγμα, η προπαγάνδα μπορεί να επιστρατευτεί προκειμένου να προϊδεάσει θετικά ή αρνητικά σε σχέση με κάποια ιδεολογική θέση, αντί να παρουσιάσει την ίδια την θέση. Η προπαγάνδα διαφοροποιείται από την «κανονική» επικοινωνία, επειδή επιδιώκει να διαμορφώσει απόψεις με έμμεσες και συχνά δόλιες μεθόδους. Για παράδειγμα, η προπαγάνδα συχνά μεταδίδεται με τέτοιον τρόπο ώστε να προκαλεί ισχυρά συναισθήματα και αυτό το κάνει κυρίως με το να υπονοεί παράλογες (μη ενορατικές) σχέσεις μεταξύ ιδεών.
